د بشري حقونو نړیواله اعلامیه یو نړیوال تړون دی چې د ملګرو ملتونو د عمومي اسمبلۍ لخوا د دسمبر په 10، 1948 کې په پاریس کې تصویب شو. دا اعلامیه د دویمې نړیوالې جګړې مستقیمه پایله ده او د لومړي ځل لپاره دا هغه حقونه بیانوي چې ټول انسانان یې په نړیواله کچه مستحق دي. په پایله کې، بشري حقونه هغه حقونه دي چې هرڅوک یې په هر وخت او ځای کې ولري، که څه هم د دې بیانيې بشپړ متن د ملګرو ملتونو په ویب پاڼه کې خپور شوی، خو د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت، د دې اعلامیې ځینو برخو ته اشاره کوو او په دې برخه کې د نړۍ د هیوادونو د بریالیتوب کچه څیړو. تر ټولو لومړی باید د سریزې په توګه ووایو چې پورتنۍ اعلامیه ۳۰ مادې لري چې د ټولو انسانانو د حقونو په اړه د ملګرو ملتونو نظر څرګندوي. د دې اعلامیې په محتوا کې هغه اساسي مدني، کلتوري، اقتصادي، سیاسي او ټولنیز حقونه مشخص شوي چې د هر هیواد ټول وګړي یې باید ترې برخمن وي. د بشري حقونو نړیوال منشور د بشري حقونو نړیواله اعلامیه، د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو نړیوال میثاق او د مدني او سیاسي حقونو نړیوال میثاق او د هغې دوه غوره شوي پروتوکولونه لري. په ټولیز ډول ویلای شو چې د دې اعلامیې په سریزه کې هغه تاریخي او ټولنیز لاملونه چې د یوې اعلامیې د لیکلو اړتیا یې رامنځته کړې، وړاندې شوي دي. 1 او 2 مادې د وقار، ازادۍ، مساوات او ورورولۍ بنسټیز مفکورې بیانوي، او د 3 څخه تر 5 مادې د نورو انفرادي حقونو لکه د ژوند حق او د غلامۍ ممانعت په اړه خبري کوي. له 6 څخه تر 11 مادې د بشري حقونو قانوني اساس ته اشاره کوي چې د قانون څخه د سرغړونې په صورت کې د دفاع لپاره احکام لري. د 12 څخه تر 17 مادې په ټولنه کې د انفرادي حقونو په اړه بحث کوي (د حرکت د ازادۍ حق په څیر شیان). د 18 څخه تر 21 مادې د سیاسي، عامه او رواني آزادیو په اړه بحث کوي، په شمول د فکر، نظر، مذهب، وجدان، بیان او د ټولنې ازادي. د 22 څخه تر 27 مادې د روغتیا حق په ګډون د افرادو په اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو ټینګار کوي. له 28 څخه تر 30 پورې مادې د اعلان شوي قوانینو د کارولو طریقه او همدارنګه هغه څه چې د تطبیق وړ ندي په اړه بحث کوي. دا اعلامیه په ټولنه کې د افرادو پر حقونو ټینګار کوي او اعلان کوي ​​چې دا مواد باید په داسې ډول ونه کارول شي چې د ملګرو ملتونو له اهدافو سره په ټکر کې وي. اوس پوښتنه دا ده چې ايا لويديځ او د امريکا متحده ايالات او د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د دوی متحدو دولتونو او پوځي متحدينو په دې بيانيې عمل کړی دی؟ موږ به د هغو جګړو تاریخ ته لنډه کتنه وکړو چې ناټو په تیرو لسیزو کې په عراق او افغانستان کې رهبري کړي او د عراق په ابوغریب او ګوانتانامو زندانونو کې یې جنایتونه کړي دي. او په افغانستان کې د دوی جنګي جنایتونه او له شل کلنې جګړې او تاوتریخوالی وروسته له افغانستان څخه د دوی بې مسوولانه وتل او د داعش په شان د ترهګرو ډلو جوړول او ملاتړ او د لویدیځې اسیا د هیوادونو د ویشلو او د اسرائیلو د رژیم په ملاتړ سره د اټومی وسلو د خپریدو هڅې چې په نړۍ کښې ترټولو خطرناک ایټمی قدرت ګڼل کیږی او له مهاجرینو سره ناوړه او سپکاوی او په اروپا او امریکا کې ژور نژادي تبعیض او دا ډول کړنې د بشري حقونو په اړه د لویدیځو قدرتونو د هوکړې د نقض یوه برخه ده. نو باید ووایو چې د بشري حقونو اصطلاح د غربي قدرتونو لپاره یو تاکتیک ګرځېدلی دی تر څو وکولای شي له نړۍ سره د خپل ذوق مطابق چلند وکړي او د بشري حقونو د سرغړونو او اقتصادي بندیزونو په پلمه پر هېوادونو بریدونه وکړي او سیاسي چلند وکړي. اقتصادي او سیاسي بندیزونه د هغو خپلواکو نظامونو د نسکورولو په هدف ولګول چې د دوی مخالفت کوي. له همدې امله دبشري حقوقو نړيواله ورځ دبشر دحقوقو ددفاع کوونکو له خوا دترسره شويو تړونونو دسرغړونې يادونه ده او اوسنۍ نړۍ يې دخلکو لپاره له ظلم او تبعيض څخه ډک چاپيريال ته اړولې ده.