ولې لا هم ماینونه او چاودیدونکي توکي په افغانستان کې قرباني اخلي؟

اوچا په یوه راپور کې ویلي، چې له ۱۹۸۹ کال راهیسې ۴۵ زره افغانان د ماینونو د چاودنو او له جګړې څخه د پاتې شویو چاودیدونکو توکو قرباني شوي دي. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر د دغه راپور په خپرولو سره ویلي دي چی دا احصایه په دې معنی ده چې په افغانستان کې هره میاشت ۱۱۰ تنه د ماینونو او چاودیدونکو توکو قرباني کیږي چې له جګړې څخه پاتې دي. اوچا زیاته کړه چې په ۲۰۲۳ کال کې د نشه یي توکو ۸۹ سلنه قربانیان ماشومان وو. تر 2024 پورې، ادارې ویلي، د بودیجې نشتوالی د ماین پاکۍ پروګرامونه او د قربانیانو مرستې ګواښوي، چې د 3.4 ملیون خلکو ژوند یې له خطر سره مخ کړی. اوچا مخکې ویلي وو چې د ۲۰۲۴ کال له جنورۍ څخه تر جون میاشتې پورې په افغانستان کې ۲۹۲ کسان د ځمکنیو ماینونو او چاودیدونکو توکو قرباني شوي چې له جګړې څخه پاتې دي. د دغو پیښو 50٪ هغه وخت پیښ شوي کله چې ماشومان د جګړې څخه پاتې شوي چاودیدونکي توکي سره لوبې کول، او 15٪ نورې پیښې هغه وخت رامینځته شوي کله چې ماشومان د سکریپ فلز راټولول. ملګري ملتونه وايي، په افغانستان کې درې میلیونه وګړي د جګړې له پاتې شونو او چاودېدونکو توکو څخه په یو کیلو مترۍ کې ژوند کوي. د څلورو لسیزو جګړو او ناامنیو ناوړه اغیزو افغان ولس له بېلابېلو لارو له ننګونو او ژوند له خطرونو سره مخ کړی دی. د امنیت د ګواښلو سربیره، جګړه په ټولنه منفي فکري او رواني عواقب تحمیلوي، چې په اوږد مهال کې به څرګند شي. که څه هم په افغانستان کې جګړه ظاهراً پای ته رسېدلې ده، خو پایلې به یې زموږ پر ولس د ډېر وخت لپاره اغېزمنې کړي. د بېلګې په توګه، ماینونه او ناچاوده توکي د خلکو په ځانګړې توګه ماشومانو ته یو له ستر ګواښونو څخه دي. ماشومان د تجسس له امله له دې موادو سره لوبې کوي او تفریح ​​کوي، مګر دوی د لوی خطر څخه ناخبره دي چې د دوی ژوند ګواښوي. له بلې خوا په افغانستان کې د ثبات نشتوالی د ماینونو او مهماتو د پاکولو په لاره کې اساسي خنډ بلل شوی دی. یوازې د طالبانو حکومت نه دی توانیدلی چې دا ډول پروګرام پلي کړي او نړیوالو سازمانونو هم په دې برخه کې د پام وړ برخه نه ده اخیستې. له دې تعریف سره سم په افغانستان کې د یوه داسې حکومت جوړولو ته اړتیا ده چې په لومړي ګام کې د خپلو وړتیاوو تر سیوري لاندې د ماینونو ضد پروګرام په جدي توګه تعقیب کړي. او له بلې خوا په دې برخه کې د نړیوالو بنسټونو هراړخیز ملاتړ را جلب کړو، څو د خپلو هېوادوالو په تېره بیا د هېواد د مظلومو او بې دفاع ماشومانو د قرباني کېدو شاهدان پاتې نه شو.