د طالبانو په حکومت کې د ښځو ونډه څه ده؟

په تېرو څو ورځو کې رسنیو په کابل ښار کې د حجاب نه کولو په پلمه د نجونو او مېرمنو د نیولو خبر ورکړی دی. دوی وايي، طالبانو دغه نجونې په زور نیولي او نامعلوم ځای ته یې لېږدولي دي. د طالبانو د امر بالمعروف او نهی عن‌ المنکر وزارت ویاند ویلي، چې دغه بندیان به په ضمانت خوشي شي. طالبانو په لومړي سر کې د دغو ښځو نيول رد کړي وو، خو وروسته د دې ډلې چارواکو اعلان وکړ چې د ناوړه حجاب د ترويج ځينې ډلې نيولې او له هغوى څخه يې له ژمنې نيولو وروسته خوشې کړې دي. د ښځو او نجونو نیول له پراخو کورنیو او نړیوالو غبرګونونو سره مخ شول. که څه هم د حجاب له امله د نجونو د نيولو سابقه نشته، خو طالبانو په تېر او اوسني وخت کې د حکومت پر ضد لاريون کوونکې ښځې نيولې او بنديانې کړي دي. د ښځو د حقونو فعالان او مدافعین د طالبانو دغه چلند د ښځو پر وړاندې یو بل تاوتریخوالی او له بشري حقونو څخه سرغړاوی بولي او له طالبانو غواړي چې د محدودیتونو له لګولو او جنسي تبعیض څخه لاس واخلي. طالبان په مختلفو برخو کې د ښځو په محدودولو سره، لکه: کار، تعلیم، شخصي او ټولنیزې ازادۍ، طالبان د دوی لپاره میدان تنګوي او ښځې ورځ په ورځ ګوښه کوي. بايد يادونه وشي چې پر ښځو ټول لګول شوي محدوديتونه د شريعت او مذهب په نوم دي. خو پوښتنه دا ده چې آیا دین په رښتیا هم غواړي چې ښځې محرومې او ګوښه پاتې شي او یا هم طالبانو د دې په پوهیدو او عملي کولو کې تېروتنه کړې؟ سره له دې چې د حجاب مسله یو شرعي او شرعي مکلفیت دی چې باید د ښځو له خوا مراعات شي، د دې کټګورۍ او نورو ښځو مسلو په اړه د طالبانو نظر اختلافي او ننګوونکی دی. تر اوسه طالبانو د ښځو د مسئلې په اړه کوم واضح پلان او تګلاره نه ده لرلې او د اسلامي نړۍ د علماوو سپارښتنې یې نه دي عملي کړي. له دې سره سره نه یوازې دا چې د ښځو په مسله کې د طالبانو خوځښت مثبت بدلون نه دی کړی، بلکې محدودیتونه یې هم ډېر شوي دي. داسې ښکاري چې طالبان د ښځو د محدودولو په دې ډول تګلارو سره نه شي کولای ولسي دریځ او نړیوال مشروعیت ترلاسه کړي. نو دوی باید د ښځو د ټولنې واقعیتونه درک کړي او د ښځو حقونو ته په درناوي او د مشروع آزادیو په ورکولو سره هیواد له کړکیچ او انزوا څخه خلاص کړي.