افغانستان ته د پاکستاني طالبانو لېږد، اندېښنې او پایلې

له سرحدي سیمو څخه افغانستان ته د پاکستاني پښتنو د ځای پر ځای کېدو او د شمالي سیمو په ګډون د هېواد بېلابېلو سیمو ته د هغوی د لېږد خبر په افغانستان او حتی پاکستان کې دننه او بهر ګڼ غبرګونونه راپارولي دي. په همدې اړه د ازادۍ جبهې د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلی چی شمال ته د پاکستان د تحریک طالبان د غړو انتقال د افغانستان د ورورګلوۍ او مساوي توکمیزو ډلو د متقابل منلو او سوله ییز ژوند ډګرونه له منځه وړي. دې جبهې زیاته کړه: “موږ باور لرو چې د هېواد په شمال کې د نفوسو په شرایطو کې بدلون به د تل لپاره زموږ په خاوره کې د نفاق، افراطیت او تروریزم تخم کري.” اعلامیې طالبانو ته خبرداری ورکړی چې “د دغو کړنو پایلې به نه یوازې د افغانستان او سیمې لپاره، بلکې د نړیوالې سولې او امنیت لپاره خطرناکې او ویجاړونکې وي.” همدارنګه د پاکستان د عوامي ګوند مشر افراسیاب خټک وايي، چې د افغانستان شمال ته د تحریک طالبان پاکستان د غړو لېږد په دغه هېواد کې قومي اختلافاتو ته لمن وهي. له بلې خوا ذبیح الله مجاهد؛ د طالبانو د حکومت ویاند تایید کړه چې د وزیرستان له سیمې (د پاکستان په شمال لوېدیځ کې) یو شمېر کډوال چې پخوا افغانستان ته داخل شوي وو او د پاکستان پولې ته څېرمه اوسېدل، د “ډیر کنټرول” لپاره به د افغانستان نورو سیمو ته واستول شي او دا مسله “جدي نه ده” او “څو کاله مخکې” د رسنیو لخوا بحث کیږي. هغه وړاندې ویلي وو: هغه کډوال چې ډیورنډ کرښې ته څېرمه له پاکستان سره پر پوله وو، ټول نه، یوازې یو شمیر یې چې اندیښنې یې رامینځته کړي د هیواد په ځینو نورو مرکزي، سویلي او شاید شمالي ولایتونو کې وویشل شي ترڅو کنټرول شي. هغه ادعا وکړه چې د هېواد بېلابېلو برخو ته د دغو کډوالو لېږد هېڅ ولايت ته ګواښ او تبعيض نه دى؛ بلکې دا پرېکړه د افغانستان او پاکستان د ګډو ګټو پر بنسټ شوې ده.» خو یوشمېر کارپوهان په دې باور دي چې د افغانستان په شمال کې د طالبانو پلان دا دی چې د دې جغرافیې له اوږدې مودې راهیسې د ډیموګرافیک جوړښت له منځه یوسي او دا مسله په تدریجي ډول د عملي کېدو په حال کې ده او د دې پېښې شاهدان په داسې حال کې دي، چې په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ له دوو کلونو راهیسې په تخار، سرپل او فاریاب کې یو شمېر کلي له خپلو اصلي اوسېدونکو ایستل شوي دي او پښتون میشتو ته ورکړل شوي دي. دغو کسانو د طالبانو د محاکمو په ملاتړ د سیمې اوسیدونکي، چې ازبک، تاجک، هزاره او ایماق دي، له خپلو کلیو څخه ایستلي دي. او د شمال په یو شمیر نورو کلیو کې د نویو لیږدول شویو کسانو او اصلي خلک تر منځ تاوتریخوالی روان دي. بله موضوع چې د دې کیسې د ثبوت په توګه د پام وړ ده، د افغانستان شمال ته د سراج الدین حقاني وروستی سفر دی، ځکه د کارپوهانو په اند دغه سفر د يوې خطرناکې امنيتي او ملي ضد پروژې د بيا پيلولو په لار کې يو څرګند او عملي ګام و، چې پايله به يې شمال ته د نويو کسانو د لېږد بهير پيل شي. له همدې امله ویلای شو چې له سیمه ییزو او بهرنیو وسله والو ډلو سره د طالبانو د اړیکو په اړه هغه اندېښنې چې پخوا موجودې وې د پام وړ وې، ځکه طالبانو ثابته کړه چې دوی د امنیتي مسایلو په اړه د نورو هېوادونو په پرتله مختلف معیارونه لري چی پاکستاني مهاجرینو ته چې اکثره یې د پاکستاني طالبانو د ډلې غړي دي او د هغه هېواد امنیت ته ګواښ ګڼل کېږي، پناه ورکوي. او اساسا، د دوی لپاره د ورته نژاد مسله مهمه ده او دا پدې مانا ده چې طالبان د خپل نژاد او ورته فکر لرونکي خلکو سره دوستانه دي، که څه هم دوی د نورو هیوادونو لپاره احتمالي یا حتی حقیقي ګواښ وي. له بلې خوا، په هغو سیمو کې چې زیاتره یې غیر پښتانه دي، د طالبانو نژاد لرونکي نوې خلکو لیږدول، د طالبانو د حکومت له خوا په افغانستان کې د توکم پالنې خطر زیاتوي، ځکه چې طالبان ښه پوهیږي چې دا سیمو ته د دې نوې خلکو تګ د دې سیمو د اوسیدونکو لپاره څه پایلې لري او تر کومه حده د نویو او زړو اوسیدونکو ترمنځ د ژورو ستونزو او جدي تاوتریخوالي لامل کیږي. له همدې امله طالبان باید خپله ادعا ثابته کړي چې د دوی حکومت د حکومتولۍ په برخه کې د توکمیز نظر او هر اړخېز چلند درلودونکی دی او باید د داسې کارونو په ترسره کولو کې ډیر فکر وکړي او د هغې ټول اړخونه په پام کې ونیسي.