د افغانستان له خاورې څخه د ګاونډیانو لپاره د ترهګریزو ګواښونو پایلې

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر له کابل څخه د تحریک طالبان پاکستان په مقابله کې په ټینګار سره وویل: “اوس موږ حقایق لرو چې خپل ګاونډی ته ووایو، موږ د احساساتو خبرې نه کوو. موږ حقایق لرو چې د کابل له سقوط شپږ سوه ورځې وړاندې په پاکستان کې د ترهګرو ډلو له خوا پنځه ترهګریزې پېښې شوې وې، خو د کابل له سقوط شپږ سوه ورځې وروسته دا شمېر ۵۰ ته رسېدلی دی، نو اوس دا زموږ اصلي اندېښنه ده.” تېره اوونۍ د روسیې د دفاع وزیر سرګي شویګو په مینسک کې د ګډو امنیتي تړون د سازمان د دفاع وزیرانو په غونډه کې اعلان وکړ چې افغانستان په سیمه کې د بې ثباتۍ یو مرکز دی. شايګو وويل، چې اصلي ګواښ د ناقانونه وسله والو ډلو څخه دى، چې د طالبانو تر واک ته رسېدو وروسته يې په افغانستان کې خپل دريځونه پياوړي کړي دي. سرګي شایګو هم د مینسک په غونډه کې خپلو سیالانو ته خبرداری ورکړ چې په راتلونکي کې ممکنه ده چې په افغانستان کې ناقانونه وسله وال سازمانونه د تروریستي اعمالو د ترسره کولو لپاره ګاونډیو هیوادونو ته نفوذ وکړي. افغانستان د ګاونډیو هیوادونو د اندیښنو یو لوی مرکز ګرځیدلی او دوی په جدي توګه هغه ګواښ تعقیبوي چې له افغانستان څخه یې احساسوي. په دې زمینه کښې د ایران او افغانستان ترمینځ د اوبو او سرحدی کړکیچ د دغې ننګونې ثبوت دی او تراوسه پورې دغو قضیو ته د حل لاره نه ده موندل شوې. کله چې طالبان واک ته ورسېدل، د افغانستان ګاونډیانو یو متقابل او د تاوتریخوالي کمولو تګلاره غوره کړه او هیله یې درلوده چې طالبان به له تېر څخه زده کړه وکړي او یو بل لید به غوره کړي. خو د نږدې دوو کلونو په تېرېدو سره له دې هیلې برعکس ښکاري. د طالبانو حکومت د افغانستان له واکه تر لاسه کولو وروسته له نړۍ سره په خپلو اړیکو کې د پور اخیستونکي نظر لري او له نړیوالې ټولنې او هم له ګاونډیانو څخه ډېرې یو اړخیزې هیلې لري، په داسې حال کې چې دغې ډلې د خپلو ګاونډیانو هېڅ هیله نه ده پوره کړې. د افغانستان د ګاونډیانو تر ټولو مهمه اندېښنه له افغانستان څخه امنیتي ګواښونه دي. په داسې حال کې چې طالبان د نړۍ هیڅ هیواد په رسمیت نه دی پیژندل شوی، د ترهګرو ډلو وده او په افغانستان کې د ګاونډیو مخالفو ډلو فعالیت د دې لامل شوی چې د سیمې هیوادونه د پخوا په پرتله دغو ګواښونو ته ډیر غبرګون وښیی او طالبانو ته د هغوی د شتون او کړنو د پایلو په اړه خبرداری ورکړئ. خو طالبان په دې نه دي توانېدلي چې له افغانستان څخه د امنیتي ګواښونو د نه شتون په اړه د خپلو ګاونډیانو هیلې پوره کړي. همدارنګه په کورنیو او نړیوالو ډګرونو کې د طالبانو غیر شفاف سیاستونه او اجراات ګاونډیان دې ته اړ کړي چې د افغان خاورې له ننګونو او ګواښونو څخه د طالبانو واکمنان خبرداری ورکړي. داسې ښکاري چې په افغانستان کې د ترهګرو ډلو په دوام او همدارنګه په کورنیو چارو کې د طالبانو د محدودو سیاستونو په دوام سره به د ګاونډیانو نظر تازه شي چې په دې صورت کې به د طالبانو لپاره ګټورې پایلې ونه لري او ممکن د دې لامل شي چي د دوی عملي کارونه تعقیب کړي.