د افغانستان د ملګرو ملتونو : طالبان د حکومت په توګه په رسمیت نه لري

د معمار وحدت د خبری آژانس د خبر له مخې؛ دا پریکړه لیک د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ تصویب کړ.

۱۱۶ هېوادونو د دغه پرېکړه‌لیک په حق کې رایه ورکړې، په داسې حال کې چې د روسیې او چین په ګډون ۱۰ هېوادونو له دغه پریکړه لیک څخه ډډه کړې ده او د «غیر متوازن متن» په اړه اندېښنه ښودلې ده.

دا پریکړه لیک د بشري حقونو د پوره درناوي او د ژوند په ټولو برخو کې د ښځو د بامعني ګډون غوښتنه کوي.

دغه راز په دغه پرېکړه ليک کې په افغانستان کې د تېر میلادي کال په اګست مياشت کې د طالبانو د واکمنۍ له پيل راهيسې د رامنځته شويو پرمختګونو او بدلونونو، ناوړه اقتصادي او ټولنيزو شرايطو، پرله پسې تاوتريخوالي او د ترهګرو ډلو د شتون په اړه اندېښنه څرګنده شوې ده.

چین او روسیې د افغانستان د مرکزي بانک د شتمنیو چې د امریکا په لاس کې دي، د بندیزونو د لیرې کولو غوښتنه کړې او ویلي یې دي چې په افغانستان کې د بهرنیو ځواکونو او د هغوی د «جرمونو» په اړه باید پلټنې وشي.

د ملګرو ملتونو عمومي اسامبلې د ښځو او نجونو د حقونو په اړه اندېښنه څرګنده کړې او له طالبانو یې غوښتي چې خپلې تګلارې بدلې کړي چې له مخې یې ښځې او نجونې له بشري حقونو او بنسټیزو آزادیو څخه منع کوي.

په ملګرو ملتونو کې د المان سفیرې انيته لنډرتسه د دغه سازمان په عمومي غونډه کې وویل: دغه پریکړه لیک د بشري حقونو د درناوي، ساتنې او درک کولو، د هر اړخیزې حکومتولۍ د پراختیا او له ترهګرۍ سره د مبارزې په برخه کې یو څرګند غږ دی.

دا [قرارداد] یو روښانه پیغام لري چې د دې موافقت پرته، دا به امکان ونلري چې معمول روال نورمال کړي او د رسمیت پیژندلو لاره ومومي. له طالبانو سره ملګرتیا باید د اصولو پر بنسټ، په محدودو پړاوونو او دائره کې پاتې شي.

تر دې مخکې په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي ماموریت مشر نصیر احمد فایق هم ویلي و چې د افغانستان د وضعیت په اړه د دغه سازمان پرېکړه لیک د افغانستان سیاسي، امنیتي، اقتصادي او ټولنیز وضعیت او په سیمه ییزه او بهر کې یې اغېزې منعکسوي. او د هیوادونو او د ښکیلو خواوو څخه د سمدستي اقدام غوښتنه کړې ده.

دا په داسې حال کې ده چې طالبانو د تېر کال د اګسټ په ۱۵ نېټه د افغانستان واک تر لاسه کړ او په فردي او ټولنیزو آزادیو، په ځانګړې توګه د ښځو لپاره پراخ محدودیتونه وضع کړي دي.

اوس مهال له شپږم ټولګي څخه پورته نجونې ښوونځي ته نه شي تلای او ښځې هم په دولتي ادارو کې له کار کولو منع دي.

له څه باندې یو کال وروسته تراوسه هېڅ هېواد په رسمي توګه د طالبانو سرپرست حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی.

د ټولو توکمونو په شتون سره د یوه ټول شموله حکومت جوړول، بشري حقونو ته په ځانګړې توګه د ښځو او نجونو درناوی او د بیان ازادۍ او فردي آزادیو ته درناوی د طالبانو د حکومت په رسمیت پیژندنه د نړیوالې ټولنې له خوا ټاکل شوي شرطونه دي.